به گزارش پایگاه خبری گلونی، محمد درویش نوشت: یادداشت مهم پیش رو، حاصل همکاری دو نویسنده سوئیسی – Christine Eberlein از سازمان غیرانتفاعی Berne Declration و Nadine Walicki از سازمان IDMC – است که در آوریل ٢٠١٧ منتشر شده است:
در این یادداشت می‌خوانیم که چگونه دولت اردوغان برای اجرای این سد، حتی قوانین کشور را تغییر داد تا نیازی به اخذ مجوز ارزیابی محیط زیستی برای ساخت ایلیسو وجود نداشته باشد!
۱٫سد ایلیسو بر رودخانه دجله در جنوب شرقی ترکیه – در نزدیکی مرز سوریه و عراق – اینک بزرگترین پروژه سد سازی (در حال ساخت) در اروپاست که برای نخستین بار در سالهای ١٩۵٠ مطرح شد و سرانجام در اوایل سال ٢٠١٧ پروسه کسب و تخصیص زمین تقریباً کامل و ٨٠٪ از این سد ساخته شده که در اثر آن تاکنون خانواده‌های پرشماری خانه و کاشانه خود را از دست داده و آواره شده‌اند.
۲٫ این سد یکی از مناقشه برانگیزترین پروژه‌های دنیاست و شمار کسانی که با عواقب آن روبرو هستند، در حدود ٧٨ هزارنفر تخمین زده می شود. دیگر نتایج این پروژه تخریب میراث فرهنگی باستانی- مانند غرق شدن ٨١ مکان تاریخی در حسن کیف – و اکوسیستم منحصر به فرد این منطقه – از جمله تالاب‌های عراق است. ساختن این سد همچنین از نظر سیاسی بسیار حساس است. شرایط این محدوده ناپایدار است و بیش از همه اقلیت کردنشینان را تحت تأثیر قرار می دهد و خطر درگیری های مسلحانه را بیشتر می‌کند.
۳٫ دسترسی به این منطقه بسیار محدود است و به همان نسبت داده های موجود در ارتباط با مردم جابجا شده. کمکهای بین المللی هم برای پیشبرد این پروژه در طول سالها با نوسان فراوان روبرو بوده. کشورهای آلمان، اتریش و سویس که در سال ٢٠٠٧ با این پروژه همراه بودند، بدلیل فشار افکار عمومی و نیز ارزیابی هایی که نشان از تناقض این پروژه با استانداردهای موجود بود، از ادامه همکاری خودداری کردند. دولت ترکیه از آن پس با کمک بانکهای ملی و خصوصی به ساخت پروژه ادامه می دهد.
۴٫ شواهد موجود گواه آن است که پروسه جابجایی مردم در بالادست ایلی سو، کاملا با موازین بین المللی همخوان نیست. زمینها از جانب دولت مصادره شده اند بدون آنکه با مردم بومی در این مورد مشاوره ای انجام شده و به آنها آگاهیهای لازم عرضه شده باشد؛ حتی بدون یافتن مکانهای جدید برای اسکان دوباره مردم. بسیاری از مردم متأثر از این پروژه با آن مخالفند و به اعتراضات محلی در این زمینه ملحق شده اند. ترکیه هنوز در موقعیتی است که می تواند عواقب ضرربخش جابجایی مردم را در نتیجه ساخت ایلیسو تغییر دهد و از تأثیرات منفی آن در آینده نیز جلوگیری کند. درسهایی که از این راه آموخته می شوند، می توانند برای دیگر کشورها با پروژه های مشابه سرمشق باشند.
۵٫ پس از عقب نشینی کشورهای اروپایی و اعلام تقبل هزینه این پروژه از جانب دولت ترکیه، کارهای ساخت در سال ٢٠١١ آغاز شد، اما چندین بار به تعویق افتاد؛ از جمله به دلیل اعتصاب کارگران، تهدیدات از جانب حزب کارگران کردستان PKK و حکم تعلیق دادگاهی در آنکارا بدلیل کمبود ارزیابی مناسب در زمینه عواقب این پروژه برای محیط زیست. دولت ترکیه در مقابل این رأی دادگاه با تغییر قانون واکنش نشان داد تا بتواند بدون ارزیابی محیط زیستی لازم به ساخت سد ادامه دهد. و مردمان روستایی منطقه نیز همچنان به تظاهرات در برابر این سد ادامه می دهند. به رغم لکنتهای موجود، کارهای عمرانی این سد در اوایل ٢٠١٧ به پایان رسیده و کارهای مهندسی الکترومکانیکی آن ادامه دارد. تاریخ تکمیل سد تاکنون چندین بار تغییر کرده و آبگیری مخزن احتمالا تا پیش از سال ٢٠١٩ انجام نخواهد شد؛ مخزنی که بی شباهت به یک بمب ساعتی نیست! آیا نباید اینک برای نجات میانرودان، خوزستان، زاگرس و باختر وطن متحد شویم؟
پایان پیام
کد خبر : 49647 ساعت خبر : 8:34 ق.ظ