در قسمت چهارم از بررسی کتاب انسان خردمند، پول، انقلاب کشاورزی ، انقلاب علمی و صنعتی، امپراتوری‌ها، ادیان، خط، عدالت، سرمایه‌داری، زندگی، تاریخ خوشبختی و فرجام انسان خردمند همگی به نحوی بسیار جذاب روایت می‌شوند.

پایگاه خبری گلونی، سمیه باقری حسن‌کیاده: یووال نوح هراری در کتاب انسان خردمند؛ تاریخ مختصر بشر، در روایت اتفاقات تاریخی خیلی مختصر و گذرا عمل می‌کند.

انگار که یک دوربین گذاشته باشد و تمام ادوار تاریخ از ۲.۵ میلیون سال پیش تا به امروز را به صورت  Time-Lapse  فیلمبرداری کرده باشد.

بررسی تحولاتی بیشتر در سیر تکامل انسان خردمند

کتاب انسان خردمند تنها به سه انقلاب شناختی، کشاورزی وعلمی محدود نمی‌شود.

هراری در بخش‌هایی دیگر کتاب از تحولات بزرگ دیگری که در زندگی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بشر رخ داده است سخن می‌گوید.

مثل گسترش زبان که باعث شکل‌گیری فرهنگ شد، به وجود آمدن مذهب که اعتقاد تک‌خدایی و چند خدایی و مذاهب مهم دیگر بر اساس آن شکل گرفت، به وجود آمدن مفهوم پول، اعتبار و اقتصاد که باعث شکل‌گیری امپراطوری‌های بزرگ و ظهور کاپیتالیسم شد.

این کتاب منبعی غنی از اطلاعات در زمینه‌های مختلف است که به بسیاری از سوالات شما درباره همه موضوعات پاسخ می‌دهد و این پاسخ‌ها کاملا صریح و حتی گاهی شوکه کننده هستند.

مثلا در بخشی از کتاب، هراری می‌نویسد: «این انسان نبود که گندم را اهلی کرد بلکه این گندم بود که انسان را اهلی کرد.

چون طبق اصول تکاملی، موفقیت یک گونه گیاهی و جانوری در افزایش تعداد آن است و گندم نیز چند هزار سال پیش یک گونه محدود بود که به طور وحشی در مناطق بسیار کمی می‌رویید، اما به لطف انقلاب کشاورزی امروزه میلیون‌ها هکتار از اراضی در کره زمین محل رشد این گونه گیاهی شده است.»

او در ادامه بیان می‌کند که انقلاب کشاورزی اگرچه باعث افزایش جمعیت بشر شد اما زندگی او را دشوارتر کرد.

با این اتفاق خطر قحطی، بیماری‌های مسری و ناامنی گریبان زندگی او را گرفت و او برای ادامه حیات مجبور بود بیشتر کار کند و زندگی دشوارتری نسبت به دوران شکارگری و خوراک‌جویی داشته باشد.

راز موفقیت انسان خردمند

هراری معتقد است که راز موفقیت انسان خردمند زبان منحصر به فردش بود:
«همه حیوانات نوعی زبان دارند. حتی حشراتی مثل زنبور و مورچه نیز می‌توانند با شیوه پیچیده خاص خود با هم رابطه برقرار کنند و محل غذا را به همدیگر اطلاع دهند.»

او می‌گوید که گرچه زبان عاملی اساسی در پیشرفت انسان بود اما کافی نبود:

«سر این کار احتمالا در شکل‌گیری قدرت تخیل بود. تعداد زیادی از افراد غریبه و ناآشنا، با اعتقاد به اسطوره‌های مشترک، می‌توانند با موفقیت با هم همکاری کنند.
…دو کاتولیک که هرگز یکدیگر را ندید‌اند می‌توانند در کنار هم به جنگ صلیبی بروند …چرا که معتقدند خدا در قالب انسان تجسد یافت و اجازه داد به صلیبش بکشند تا ما را از بار گناه برهاند.

دو نفر صرب که اصلا یکدیگر را نمی‌شناسند ممکن است جانشان را برای یکدیگر به خطر اندازند زیرا هر دو به وجود ملت صرب و سرزمین صرب اعتقاد دارند.»

«اسطوره‌های مفید و مشترک با توانایی ایجاد واقعیت‌هایی خیالی مثل حقوق بشر، پول، ملت، قانون‌ها، هنجار‌ها و ارزش‌ها، باعث همکاری گروه‌های بزرگ بشری می‌شوند.»

در کتاب انسان خردمند پول، انقلاب کشاورزی ، انقلاب علمی و صنعتی ، امپراتوری‌ها، ادیان، خط، عدالت، سرمایه‌داری، زندگی، تاریخ خوشبختی و فرجام انسان خردمند همگی به نحوی بسیار جذاب روایت می‌شوند.

ادامه دارد…

پایان پیام