خط شکسته نستعلیق را بیشتر بشناسیم

خط شکسته نستعلیق را بیشتر بشناسیم

به گزارش گلونی شکسته نستعلیق، سومین گونه از خوشنویسی ایرانی است.

شکسته نستعلیق از جدیدترین خطوط خوشنویسی اسلامی و یکی از زیباترین آن‌هاست که در اوایل سده یازدهم قمری ابداع شد.

آشنایی با خط شکسته نستعلیق

سایر ویدیوها در نماشای گلونی

از آنجا که این شیوه، از شکستن و رها کردن خط نستعلیق گرفته شده بود به نام شکسته نستعلیق شهرت یافت.

خط شکسته نستعلیق حاوی جزئیاتی از خط تعلیق است که در تندنویسی به کار کاتب می‌آید.

در واقع خط شکسته پلی است میان روانی و تندنویسی تعلیق و ظرافت و زیبایی نستعلیق.

قرن هشتم و نهم هجری در هرات از بهترین دوره‌های رشد خوشنویسی به شمار می‌آید و این هنر بزرگ پارسی در تمام مجامع و موسسات علمی مورد توجه بوده، است.

شاهان و شاهزادگان به آن نظر ویژه‌ای داشته‌اند تا آنجا که خط‌نویسان و خط‌شناسان بسیاری را در دربار خویش جلب کرده و آنان را ترغیب و تشویق شایسته می‌کردند.

در چنین بستری خط شکسته‌نستعلیق پا به عرصه وجود گذاشت.

عده‌ای «مرتضی قلی خان شاملو» حاکم هرات و برخی دیگر «محمد شفیع هروی» معروف به «شفیعا» را ابداع کننده این خط دانسته‌اند.

مرحوم عبدالمحمد خان ایرانی مؤلف کتاب «پیدایش خط و خطاطان» عقیده دارد که که شکسته‌نستعلیق در زمان صفویه به وجود آمد و «مرتضی قلی خان شاملو» آن را از نستعلیق رویاند.

همچنین اذعان می‌دارد که میرزا شفیعا هراتی (یا همان محمد شفیع هروی) از خوشنویسان این قلم که منشی مرتضی قلی خان بوده ‌است آن را تکمیل نموده ‌است.

در نیمه دوم سده دوازدهم «درویش عبدالمجید طالقانی» که اهل طالقان بود، شکسته نستعلیق را به اوج تکامل رسانید.

درویش خط شکسته را قانونمند کرد، به شکلی که تا امروز، شکسته نویسی همان مکتب و شیوه قابلیت خود را حفظ کرده ‌است.

از شکسته نویسان مهم دوره قاجار می‌توان میرزا حسن اصفهانی، محمد رضا اصفهانی، میرزا کوچک اصفهانی، محمدعلی شیرازی و در نهایت سید علی اکبر گلستانه را نام برد که پل ارتباطی بین نسل گذشته با دوران معاصر بود.

ترکیب‌بندی و طراحی صفحه در خط شکسته از اهمیت بسیاری برخوردار است.

قدما در ترکیب‌بندی از اقلام ریز و غالباً از یک قلم استفاده می‌کردند.

ولی شکسته نویسان امروزی ترکیبی از اقلام مختلف از غبار تا جلی و شش دانگ را در یک صفحه ترکیب می‌کنند.

پایان پیام

نویسنده: آرزو قدوسی