محمد بهمن بیگی پدر آموزش عشایر ایران
محمد بهمن بیگی پدر آموزش عشایر ایران
«سالهای بسیار در این گیر و دار بودم که کجا زندگی کنم.
کودکی را در ایل و جوانی را در شهر به سر آورده بودم. به هر دو محیط دل بسته بودم.
نمیتوانستم از هیچیک جدا شوم. همین که مدتی در ایل میماندم هوای شهر بیقرارم میکرد.
به گیاهی میماندم که ریشهاش در ایل و ساقهاش در شهر بود. از یکی غذا و از دیگری هوا میخواست.»
به گزارش گلونی جملات فوق بخشی از کتاب «بخارای من ایل من» نوشته محمد بهمن بیگی است.
مردی که به گفته خودش بین سبک زندگی عشایری و شهری سرگردان بود و این فقط بخشی از زندگی پر فراز و نشیب اوست.
محمد بهمن بیگی در سال ۱۲۹۹ در ایل قشقایی متولد شد.
مراحل تدریس را در تهران گذراند و موفق به کسب مدرک لیسانس رشته حقوق شد.
اما سمت و سوی فعالیت خود را به سمت آموزش و پرورش برد.
تا قبل از دهه سی، عشایر از تحصیل در چادرها محروم بودند و فقط در زمان قشلاق میتوانستند به صورت موقت و با سختی بسیار به آموزش دسترسی داشته باشند.
محمد بهمن بیگی بعد از فارغالتحصیلی برای تحصیل آنها راه حلی پیدا کرد و موفق شد چادر سیاه ویژه آموزش خود را از سال ۱۳۳۱ بر پا کند.
چادرهایی با پرچم مخصوص که این امکان را به آموزگاران میداد تا در هشت ماه تحصیلی به مردم ایل درس دهند و آنان را نسبت به روزگار خویش آگاه کنند.
این اولین قدم در راهی بود که بهمن بیگی آن را آغاز کرد.
در ادامه تصمیم گرفت با وعده استخدام معلمان را به آموزش در سیاهچادر دعوت کند.
اما بعد از یک سال متوجه شد کمتر معلمی حاضر است از شهر به ایل بیاید و در کوچ همراه آنان باشد.
به همین علت بهمن بیگی از ایلیاتیها داوطلب جمع کرد و برای آنها برنامه آموزش اختصاصی طراحی کرد تا عشایر و مردم ایل، آموزگار خود شوند. او بعد از انتخاب و انتصاب معلمان هم آنها را رها نکرد و با نظارت و همراهی در سیاه چادرها سعی کرد تواناییشان را پرورش دهد.
یکی دیگر از اقدامات قابل توجه او دعوت از دولتمردان وقت به چادرهای عشایر بود.
او با این کار و نشان دادن تواناییها و استعدادهای مردمان ایلیاتی، سعی بر جذب حمایت مالی و قانونی دولت داشت.
نتیجه این تصمیم پرداخت حقوق معلمان عشایر از سوی دولت و نهادی شدن آموزش در عشایر و البته استخدام بهمن بیگی در اداره آموزش و پرورش شد.
این تصمیمات باعث شد تا آموزش به عشایر فارس محدود نشود و در سایر استانها هم این روند ادامه پیدا کند.
روندی که منجر به تربیت معلمانی از جنس مردم ایلیاتی و تربیت نسلهای بعد از آنها میشد.
گفتنی است در سال ۱۳۵۳ خورشیدی سازمان جهانی یونسكو، به خاطر ابتكاری كه بهمن بیگی در تربیت معلمان نشان داده بود، جایزه و نشان افتخار بین المللی ویژه پیكار با بیسوادی را به وی تقدیم كرد.
این روزها نزدیک به شصت سال از اولین تاسیس مدرسه عشایر میگذرد و غالب افراد، عشایر را با محمد بهمن بیگی و محمد بهمن بیگی را با آموزش برای عشایر میشناسند.
۱۱ اردیبهشت سالروز درگذشت اوست. او در سال ۱۳۸۹ بر اثر عفونت ریوی در شیراز چشم از جهان فروبست.
مردی که ۲۶ سال سرپرستی آموزش عشایر را بر عهده داشت و با تحصیل در شهر، به مردم زادگاه و کشورش خدمت کرد.
روحش شاد و یادش گرامی.
پایان پیام
نویسنده: سارا ملاعباسی
کد خبر : 223104 ساعت خبر : 12:10 ب.ظ