حزب رستاخیز از آغاز تا انحلال

حزب رستاخیز از آغاز تا انحلال

به گزارش گلونی حزب رستاخیز ملت ایران به عنوان تنها حزب واحد فراگیر، به دستور محمدرضا پهلوی در ۱۱ اسفند ۱۳۵۳ تشکیل شد.

برای تبلیغات بیشتر در خصوص شناساندن رستاخیز، پنج روزنامه رستاخیز یومیه، رستاخیز کارگران، رستاخیز کشاورزان، رستاخیز جوانان و اندیشه رستاخیز، ارکان حزب شدند که در جهت تبلیغ منافع رستاخیز گام بر می‎داشتند.

پس از اعلام تأسیس این حزب نخستین کنگره حزب تشکیل و کمیسیونی برای تدوین اساس‌نامه و مرام‌نامه حزب برپا شد.

طبق اساس‌نامه، اعتقاد به نظام شاهنشاهی، اصول انقلاب شاه، ملت و قانون اساسی به عنوان اهداف حزب رستاخیز اعلام شد.

در این حزب کنگره بالاترین رکن بود و با شرکت شوراهای حزب،‌ کمیته ملی و نمایندگان مجلسین تشکیل و خط ‌مشی حزب تعیین می‌شد.

بر خلاف روش احزاب سیاسی که وابسته به کمک مالی اعضا هستند، حزب رستاخیز برای امور جاری خود از بودجه عمومی دولت استفاده می‌کرد.

دبیرکلی حزب رستاخیز نخست بر عهده امیرعباس هویدا گذاشته شد و محمدرضا پهلوی در پنجم خرداد ۱۳۵۴ خورشیدی خط مشی و اصول اساسی حزب را برای وی مشخص کرد و نوشت که پیرو بیاناتی که در جلسه مورخ یکم آذر ۱۳۵۲ خورشیدی درباره تعیین تکلیف آینده مملکت و همچنین وظایف احزاب ایراد کردیم، اکنون که حزب رستاخیز ملت ایران تشکیل شده، نظر خود را درباره وظایف این حزب ابراز و ابلاغ می‌‌کنیم که انتظار ما از حزب رستاخیز ملت ایران این است که مردم را ارشاد کند که مسئولیت‌ها و وظایف ملی خود را در قبال نظام شاهنشاهی، قانون اساسی، انقلاب شاه و ملت به بهترین وجه به عهده بگیرند و انجام دهند.

پس از هویدا، رهبری این حزب به عهده جمشید آموزگار گذاشته شد و مدتی بعد به نخست‌وزیری رسید اما عملکرد ‌آموزگار در حزب که به ایجاد جناح پیشرو انجامید، خود از موانع ضعف حزب شد و به جای آن که حزب باعث اتحاد، یکرنگی و ثبات در جامعه شود، خود از عوامل اصلی تشتت آرا و ایجاد اختلاف میان رجال دولتی و دولتمردان سیاسی شد.

در این میان درگیری جناح‌های پیشرو، سازنده و لیبرال بر شدت این جریان افزود. در مرداد ۱۳۵۶ خورشیدی محمد باهری معاون وزارت دربار به عنوان دبیرکل حزب انتخاب شد تا اینکه در ۱۴ دی ۱۳۵۶ خورشیدی محمدرضا پهلوی دوباره جمشید آموزگار را به دبیرکلی حزب رستاخیز انتخاب کرد.

پنج روز بعد به دنبال انتشار مقاله ایران و استعمار سرخ و سیاه و توهین به امام خمینی(ره) در روزنامه اطلاعات، تظاهرات ضد رژیم پهلوی در قم به وقوع پیوست.

در جریان حوادث منتهی به انقلاب اسلامی، حزب رستاخیز در امور سیاسی ایران هیچ نقش مهمی ایفا نکرد و دفاتر حزب یکی از مکان‌هایی بود که مورد حمله ناراضیان قرار می‌گرفت. سرانجام در زمان نخست‌وزیری شریف‌ امامی،‌ حزب در هشتم مهر ۱۳۵۷ خورشیدی به طور رسمی منحل شد.

پایان پیام

نویسنده: فاطمه نصیری راد

ایرانی‌ها چه دغدغه‌هایی دارند؟
اینجا را ببینید