کتاب از حال بد به حال خوب؛ مرجع مناسبی برای شناخت رفتار و درک دیگران

کتاب از حال بد به حال خوب؛ مرجع مناسبی برای شناخت رفتار و درک دیگران

به گزارش گلونی آیا شما فرد مضطرب یا افسرده‌ای هستید؟ اگر نه، تا به حال چیزی درباره ذهن یک فرد مضطرب و افسرده خوانده‌اید؟ می‌دانید شناخت درمانی چیست؟ اگر راهی برای موثرتر بازگو کردن احساسات خود و درک بهتر افکار و احساسات دیگران وجود داشته باشد، به سراغ یادگیری‌اش می‌روید؟

کتاب از حال بد به حال خوب مرجع خوبی برای شناخت بهتر رفتارهای‌تان و درک متقابل دیگران است.

دیوید برنز (David Burns)، روانشناس و نویسنده آمریکایی، تجربیات خود را درباره‌ درمان شناختی رفتاری، برای نخستین بار در سال ۱۹۸۰ در کتابی با عنوان Feeling Good با مقدمه آرون بک منتشر کرد.

حدود یک دهه بعد، نسخه‌ تازه‌ای از آن کتاب با تغییرات فراوان منتشر شد. عنوان این نسخه تازه، Feeling Good Handbook انتخاب شده بود و این بار، تحسین آلبرت الیس بر پشت جلد آن نشسته بود.

این همان نسخه‌ای است که در ایران با عنوان از حال بد به حال خوب منتشر شده است.

افسردگی، عزت نفس، اعتماد به نفس، ترس، اضطراب، فوبیا، اهمال کاری، ضعف‌ در مهارت ارتباطی و کنار آمدن با آدم‌های دشوار، از جمله موضوعاتی هستند که برنز به هر یک، بخش مستقلی را اختصاص داده و در هر مورد کوشیده است از روش‌ها و تکنیک‌های CBT برای کمک به حل مشکل و درمان آن موضوع استفاده کند.

البته قسمت کوچکی از کتاب هم به داروهای افسردگی و تغییر خلق اختصاص پیدا کرده است.

این کتاب در اصل برای درمان افسردگی منتشر شده است، ولی سایر افراد هم می‌توانند استفاده‌های زیادی از این کتاب ببرند؛ زیرا در آن از یک نگرش بی‌نظیر به نام «شناخت درمانی» سخن به میان آمده است. اگر بخواهیم یک تعریف ساده و قابل درک از شناخت درمانی ارائه دهیم باید بگوییم که:

«حوادث بیرونی نمی‌تواند تأثیری عمیق بر شما بگذارد. هیچ چیز تأثیرگذارتر از افکار و تلقی‌های درونی شما نیست.»

برنز مانند سایر متخصصان شناخت درمانی و CBT معتقد است که بسیاری از مشکلات ما در الگوی تفکر ما، خصوصا افکار اتوماتیک ما ریشه دارند. افکاری که به سادگی به ذهن ما خطور می‌کنند و کنترل احساسات و رفتارمان را در اختیار می‌گیرند.

نتیجه جالبی که متخصصان به آن رسیده‌اند این است که شناخت‌ درمانی نسبت به داروهای ضد افسردگی نتایج پایدارتری روی بیماران دارد.

از دیدگاه دکتر دیوید برنز شناخت درمانی بر ۳ اصل مهم و اساسی استوار است:

اصل اول: خلق و خوی انسان به واسطه شناخت‌ها و افکار او تعیین می‌شود. افکار ما نیز از نگرشی که نسبت به اتفاقات مختلف داریم، ناشی می‌شود.

اصل دوم: زمانی که فرد احساس افسردگی می‌کند، افکار او تحت تأثیر شدید منفی‌گرایی است. در واقع فرد منفی‌گرا دیر یا زود به افسردگی مبتلا می‌شود.

اصل سوم: افکار و اندیشه‌های منفی که باعث آشفتگی و ناراحتی عاطفی انسان می‌شود تقریبا همیشه حاوی تحریف‌ها و تفسیرهای غلط از اتفاق‌ها و رویدادها هستند.

«با آنکه افکار منفی به ‌تنهایی اغلب اشتباه و غیر منطقی هستند، به گونه‌ای فریبکارانه واقع‌بینانه به نظر می‌رسند؛ به طوری که گمان می‌کنید وضع به همان بدی است که به نظر می‌رسد. شناخت‌درمانی می‌تواند شما را از شر این قبیل روحیات ناخوشایند نجات دهد و طرز تلقی مثبت‌تر و واقع‌بینانه‌تری در شما ایجاد کند.»

شناخت درمانی با تکیه بر سه اصل فوق می‌کوشد ریشه مشکل را پیدا و روی آن کار کند. در واقع با تفکر صحیح در مورد مسائل و اتفاقات مختلف می‌توانیم بسیاری از مشکلاتی که در زندگی روزمره با آن‌ها روبه‌رو هستیم را برطرف کنیم.

دکتر برنز در کتاب از حال بد به حال خوب می‌گوید که ما با ۱۰ تفسیر غلط و تحریف شناختی روبه‌رو هستیم. منظور از تحریف شناختی این است که ما به ۱۰ شکل مختلف با رویدادهای پیرامون‌مان برخورد می‌کنیم که هر کدام از این تحریف‌های شناختی، با خلق و خوی ما رابطه مستقیم دارد و باعث می‌شود که حوادث پیرامون خودمان را به شکل نادرست تفسیر و حال خودمان را بد کنیم.

۱. تفکر سیاه و سفید یا تفکر همه یا هیچ

۲. تعمیم دادن

۳. فیلتر ذهنی

۴. عدم کفایت رویدادهای مثبت

۵. نتیجه‌گیری زودهنگام

۶. بزرگ‌نمایی (اغراق) و کوچک‌نمایی

۷. استدلال عاطفی

۸. عبارت‌های بایدی

۹. برچسب‌گذاری‌های اشتباه

۱۰. شخصی‌سازی

یکی از دلایل مهم و اصلی این استدلال‌ها و نگرش‌های اشتباه و منفی، کمبود عزت نفس است.  دیوید برنز در این کتاب برای بیشتر کردن عزت نفس هم راهکار ارائه می‌دهد.

خلاصه اینکه برنز در این کتاب از تکنیک‌های جدید و قدرتمندی می‌گوید که به مخاطبین می‌آموزند که چگونه با انواع و اقسام مشکلات روزمره روبه‌رو شوند؛ خودتخریبی را کنار بگذارند و بر ترس‌های خود غلبه کنند. به منازعات پایان دهند و به تعویق انداختن کارها را کنار بگذارند.

تکه‌هایی از کتاب از حال بد به حال خوب:

– برخورد ما با پاداش معمولا به گونه‌ای است که انگار خارج از وجود ماست. اگر کسی از کار ما تعریف کند خوشحال می‌شویم. گرفتن یک نمره خوب در امتحان یا فروش کردن به یک سرسخت می تواند بسیار انگیزه‌بخش باشد، اما در نهایت همه اجر و پاداش‌ها باید از درون انسان نشأت بگیرد. تنها اندیشه شماست که می‌تواند شما را خوشحال یا ناراحت کند.

– آیا مایلید که در کار برقراری ارتباط از مهارت بیشتری برخوردار باشید؟ در این صورت ابتدا باید ارتباط خوب و بد را تعریف کنیم. هر ارتباط خوب از دو خصوصیت برخوردار است: احساسات خود را آشکارا ابراز می‌کنید و به طرف مقابل هم اجازه می‌دهید احساسات خود را ابراز نماید. طرز فکر و احساسات‌تان را درمیان می‌گذارید و سعی می‌کنید که احساس و اندیشه طرف مقابل را درک کنید. طبق این تعریف، نقطه‌نظرها و احساسات هر دو طرف مهم و ارزشمندند.

درست به همان‌گونه که ارتباط خوب به مفهوم ابراز وجود و گوش دادن است، ارتباط بد آنچنان ارتباطی است که شخص از طرح آشکار احساسات خودداری می‌کند و به سخنان طرف مقابل گوش نمی‌دهد.

– اگر خواهان تغییرات مثبت در زندگی خود هستید از کاغذ و قلم غفلت نکنید. می‌توانید هنگامی‌ که ناراحت شدید در اداره، در منزل، در هواپیما یا در اتوبوس احساسات منفی خود را بنویسید. وقتی به این کار عادت کردید به روشنی به غیر واقع‌بینانه بودن آن پی می‌برید. وقتی افکار منفی خود را روی کاغذی یادداشت می‌کنید، چشم‌انداز عینی‌تری به وجود می‌آورید.

– برای بعضی‌ها پذیرفتن خشم خود دشوار است. برای بسیاری از این اشخاص خشمگین شدن و مشاجره با دیگران زشت و ناپسند است. ممکن است از بیم تأیید نشدن از ناحیه دیگران و برای آنکه مبادا کسی را بیازارند از ابراز احساسات منفی خویش خودداری کنند. در این شرایط به احتمال زیاد رنجش‌ها روی هم انباشته می‌شوند و به حال انفجار می‌رسند. در اثر ترس از خشم، خشم و مرارت در وجود شما انباشته باقی می‌ماند. برعکس اگر خشم به عنوان احساس سالم و طبیعی پذیرفته شود اغلب این نتیجه را دارد که مسائل به راحتی بیشتری حل می‌شوند و آتش خشم به سرعت بیشتری فروکش می‌کند.

– بعضی‌ها نه‌تنها از شکست، بلکه از متوسط و معمولی ظاهر شدن هم واهمه دارند.

– هدف این نیست که کنترل همه‌ احساسات خود را به دست گیرید. این غیر ممکن است. کمی اضطراب قبل از هر سخنرانی عادی است. حتی سخنران‌های حرفه‌ای هم مضطرب می‌شوند. وقتی از مبارزه با اضطراب دست می‌کشید و می‌پذیرید که داشتن این اضطراب تا اندازه‌ای طبیعی است، می‌توانید در مواقعی از آن به عنوان یک نیروی مثبت برای اجرای بهتر سخنرانی خود استفاده کنید.

این کتاب را می‌توانید در طاقچه آنلاین بخوانید و یا از این لینک به صورت فیزیکی تهیه کنید.

معرفی سایر کتاب‌ها را اینجا بخوانید

پایان پیام

نویسنده: سمیه باقری حسن کیاده