گنبد مسجد شیخ لطف الله در اتفاقی عجیب دو رنگ شده است؛ اما چرا؟
به گزارش پایگاه خبری گلونی احسان رستمی پور روزنامهنگار حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در فحه شخصی خود رشته توئیتی منتشر کرد و به دو رنگ شدن گنبد مسجد شیخ لطف الله واکنش نشان داد.
او در توئیت اول این رشته توئیت چنین نوشت:
چرا گنبدمسجد شیخ لطفالله دو رنگ شده است؟#رشتو
در روزهای گذشته تصاویر زیادی از دو رنگ شدن گنبد مسجد شیخ لطفالله #اصفهان پس از مرمت منتشر شده. روز شنبه وضعیت گنبد رو از نزدیک دیدم و حرفهای مسئولان میراث و پیمانکار را شنیدم. در این رشته توییت توضیح میدم که چه شده است.
۱/ pic.twitter.com/oImBGuLaqi— Ehsan rostami pour (@Ehsanrostamipor) December 3, 2019
وی در ادامه نوشت:
وضعیت کاشیهای نوک گنبد بحرانی بوده و بندکشی و زیرسازی آنها از بین رفته، به ادعای مدیران میراث گاهی نیز کاشیهایی از سطح آن جدا و ریزش کرده. مناقصه مرمت گنبد دوبار برگزار اما هر دو بار برنده رد میشود.
مدیران میگویند حاضر نبودند گنبد را به هرکسی بسپارند پس ترک تشریفات کردند.
در آغاز مرمت مشخص میشود که زیر سازی گنبد نخالههای بوده که احتمالا در مرمت سال ۱۳۱۶ استفاده شده است. (از آن موقع گنبد مرمت نشده) تصمیم گرفته میشود که زیرسازی گنبد نیز مرمت شود.
این مرمت از شکمگاه گنبد به بالا بوده و بخش پایین دست نخورده و نیاز به مرمت نبوده است.
این آجرکاری بدنه اصلی گنبد را پس از برداشتن کاشیها و زیرسازی نشان میدهد. نمایی که احتمالا در زمان ساخت مدتی گنبد به این شکل دیده میشده و پس از آن کاشیکاری شده است.
مرمتکاران میگویند سازه این گنبد ۴۰۰ ساله سلامت و محکم است و بنا با وجود فرونشست میدان مشکل سازهای ندارد.
تنها یک تَرکْ (بخش) از گنبد پیاده سازی و مرمت شده. تمام کاشیهای این بخش مستند، شماره گذاری و جمع آوری شده است.
قالب این ترک ساخته شده و کاشیهای پس از شستشو و اسیدزدایی دوباره روی قالب چیده و بعد دوباره تکه تکه به روی گنبد منتقل شده است. مدعی هستند که ۹۵ درصد کاشیها اصلند.
گفته میشود که تنها ۵ درصد از کاشیها تعویض شده و چون تغییری نکردند، تغییر رنگی صورت نگرفته است.
مسئولان میگویند که اختلاف رنگ تنها به دلیل مرمت شدن بخشی از گنبد و مرمت نشدن ترکْهای اطراف آن است و بزودی با بارش باران و مرمت شدن ترکْهای بعدی این اختلاف رنگ از بین خواهد رفت.
میگویند خطوط سفید روی گنبد به دلیل حفظ فاصله بین ترکهاست و با مرمت کامل گنبد این خطوط از بین میروند. در این عکس میتوانید فاصله بین دو ترک (بخش) رو ببینید، همچنین بخش شکمگاه گنبد در همین ترک نیز که بندکشی آن سالم است و مرمت نشده دیده میشود. (حدودا یک سوم پایینی گنبد)
میگویند که هیچ تغییر مصالح و تغییر اندازهای در مرمت این ترک رخ نداده و حتی وزن مصالح خارج شده از روی گنبد با مصالح جدید یکی است.
اختلاف رنگ هم با باران و مرمتهای بعدی رفع خواهد شد.این تنها استدلالهای مسئولان و پیمانکار است و صحت سنجی آن نیاز به حضور کارشناسان مستقل دارد.
با در نظر گرفتن این موضوع که اختلاف نظر بین مرمتکاران همیشه بسیار زیاد است؛ بخشی از نقدها به مرمت اینه که چرا موضعی اقدام به مرمت ترک نشده و به طور کل ترک پیاده شده است.
نسبت به اصالت صفوی کاشیهای کل گنبد شبهاتی وجود دارد و اینکه با وجود بارش باران رنگها تغییر نکرده است.
برخی دیگر نیز نسبت به موادی که (احتمالا) در مرمت کاشیها استفاده شده نقد دارند و آن را علت تغییر رنگ میدانند.
با توجه به در دستور کار بودن مرمت بخش بعدی گنبد نیاز است که کارشناسان مستقل از وضعیت گنبد بازدید کنند تا خطاهای احتمالی مرمت مشخص شود.
پایان پیام