شیرز به این آسانی ثبت جهانی نمی‌شود؛ جوسازی نکنید
مدیران میراث فرهنگی لرستان هربار که حرف کم می‌آورند سراغ ثبت جهانی مناطق طبیعی یا دژ شاپورخواست می‌روند، ولی هیچگاه در مورد چگونگی و شرایط آن توضیحی نمی‌دهند.
به گزارش گلونی چند سالی می‌شود که در مورد ثبت چند منطقه لرستان در میراث جهانی صحبت می‌شود.
در ایران ۳۰ منطقه اولویت‌دار برای ثبت جهانی وجود دارد. ۳ منطقه از این ۳۰ منطقه در استان لرستان قرار دارند. منطقه اشترانکوه، زمین لغزش بزرگ سیمره در پلدختر و دیگری دره شیرز در کوهدشت.
کلوت، دماوند، سبلان، مکران، ماکو، سهند، کلات، هرمز، ارس، گلستان، الوند، ماهنشان، طبس، الموت و… در انتظار ثبت جهانی هستند.
در میان این مناطق پرونده چند منطقه مانند طبس و ارس تهیه شده است و حتی به یونسکو ارسال شده است. پرونده ارس از ۷ سال پیش مورد بررسی قرار گرفته است و در سال ۹۷ برای ثبت جهانی ارائه شد.
دیگر مناطق هم چندین سال از شروع تحقیقات و مستندسازی آنها گذشته است.
بیشترین تمرکز مدیران اداره کل میراث فرهنگی و صنایع گردشگری لرستان در گفتگوهایی که از آنها منتشر می‌شود روی دره شیرز است.
شیرز به این آسانی ثبت جهانی نمی‌شود؛ جوسازی نکنید
بهترین راه دسترسی به شیرر از شهرستان کوهدشت لرستان و جاده اولادقباد است.
این دره تا کوهدشت ۵۵ کیلومتر فاصله دارد و همه این مسیر جاده آسفالت است.
دره زیبای شیرز محاط توسط دو دیواره فرسایش یافته آهکی پله‌پله است. وجود درختان بلند که بیشتر بلوط هستند، در دوطرف رودخانه و در دامنه ارتفاعات به زیبایی آن افزوده است.
تنگه شیرز ۵ کیلومتر طول دارد و در میان آن رودخانه‌ای در جریان است که در دهانه ورودی به رودخانه سیمره می‌پیوندد.
ژئوپارک شیرز چه از دید زمین‌شناختی و چه از نظر زیبایی‌شناسی منطقه بی‌نظیری در زاگرس است.
در این تنگه محوطه‌های باستانی وجود دارد که شامل آثاری از زندگی غارنشینی است.
یکی دیگر از شگفتی‌های شیرز ستونی به نام است که به دست طبیعت و در طی میلیون‌ها سال به دست باد و زلزله پدید آمده و ارتفاع این ستون از کف صخره تا راس ۸۰ متر و قطر آن ۱۰ متر است و به مناره سنگی شهرت دارد.
ویژگی‌های یک منطقه برای ثبت جهانی چیست؟
شیرز یک منطقه طبیعی شگفت‌انگیز و استثنائی است.
شیرز به این آسانی ثبت جهانی نمی‌شود؛ جوسازی نکنید
اما یک اثر یا محوطه برای ثبت در میراث جهانی گذشته از ویژگی‌هایش، به چندین آیتم جانبی مهم نیاز دارد که در حال حاضر شیرز و سایر مناطق مطرح شده دارا نمی‌باشند.
طبق قوانین یونسکو، ژئوپارک‌های جهانی یونسکو محلی خواهند بود برای توسعه، پرورش و ارتقاء محصولات خانگی و صنایع دستی بومی و محلی.
بحث توانمندسازی جوامع محلی و دخالت و همکاری مستقیم آنها در حفاظت از ژئوپارک یکی از مسائل مهم است شاید مهمتر از هر چیز دیگری برای یونسکو.
همچنین اگر زنان در این کار مشارکت نداشته باشند هیچ ژئوپارکی در ایران شانس ثبت جهانی را نخواهد داشت.
امکانات رفاهی و گردشگری و جلوگیری از تخریب‌های طبیعی و انسانی و چندین مشخصه دیگر را به این لیست باید اضافه کنیم.
اینها بخشی از کارهایی است که در جهت ثبت جهانی یک منطقه باید انجام شود.
آیا ثبت جهانی شیرز امکان‌پذیر است؟
شیرز هنوز ژئوپارک هم نیست و حداقل‌های تبدیل شدن به یک ژئوپارک را هم ندارد.
حرفهای مدیران میراث فرهنگی لرستان برای ثبت جهانی دره شیرز بسیار ساده‌انگارانه است.
البته سخت است که باور کنیم مدیران ارشد این اداره کل ندانند که پرونده شیرز به هیچ‌وجه آماده مطرح شدن در مجمع سالانه یونسکو را نیست.
آیا تحقیق و مستندسازی حرفهای در مورد شیرز انجام شده است؟
گروهی که وظیفه مستندسازی و تهیه پرونده ثبت جهانی شیرز را به عهده دارد از چه کسانی تشکیل شده است؟
اصلا این پرونده آماده شده است یا خیر؟ آیا مسئولی از سازمان میراث فرهنگی کشور یا اداره کل استان در این مورد توضیحی داده است؟
جواب همه این سوالات مشخص است. تاکنون هیچ اقدام عملی و مدونی که نتیجه آن در دسترس عموم مردم و کارشناسان قرار بگیرد، صورت نگرفته است.
مشخص است که گفت‌وگوهای مدیران میراث با رسانه و وعده‌های داده شده بیشتر در جهت خبرسازی و فعال نشان دادن این اداره است و کارایی دیگری ندارد.
آخرین گفت‌وگوی امین قاسمی مدیر کل میراث فرهنگی و صنایع گردشگری استان لرستان با رسانه‌ها در مورد فعالیت‌های انجام شده برای ثبت جهانی دره شیرز می‌تواند به‌خوبی وضعیت این پرونده را روشن کند.
قاسمی گفته است: در پی موافقت وزیر و پیگیری نماینده مردم شهرستان‌های کوهدشت و رومشکان در مجلس شورای اسلامی، پس از اخذ اعتبارات ملی از طریق وزارتخانه، ایجاد زیرساخت‌های گردشگری تنگه «شیرز» سرعت بیشتری می‌گیرد.
این زیرساخت‌ها شامل سکو، نمازخانه، بهسازی جاده دسترسی، ایجاد سرویس بهداشتی و پارکینگ است که با تزریق اعتبارات ملی به این پروژه شتاب بیشتری خواهد گرفت.
می‌بینید که هنوز اول کاریم. هنوز شیرز حتی سرویس بهداشتی هم ندارد و امیدوارند اگر بودجه تزریق شود کار ساختش را شروع کنند.
جالب است که قاسمی به این کارهای پیش پا افتاده که در هر پارک دروت شهری هم وجود دارد، فعالیت زیرساختی می‌گوید.
حتما قبول دارید که در این شرایط و با این مدیران، صحبت از ثبت دره شیرز در میراث جهانی بیشتر شبیه شوخی است.
پایان پیام
نویسنده: محمد پورخداداد
درود بر انسان هایی که همیشه مردم را اگاه کرده و راه راست را به مردم نشان میدهند