خط نسخ و ویژگی‌های شگرف آن
به گزارش گلونی خط نسخ، یکی از مهمترین و قدیمی‌ترین خطوط اسلامی است.
ریشه‌ی این خط به خط کوفی می‌رسد.
خط نسخ را بیشتر بشناسیم
سایر ویدیوها در نماشای گلونی
بنابراین این خط هم‌پایه و هم‌عرض خط کوفی و به صورت نسخ ناقص، «النسخی» یا « الدّارج» به نام خط حجازی معروف بوده است.
نسخ به معنای محو، ابطال و زائل نمودن چیزی است.
و این خط از آن جهت «نسخ» نامیده می‌شود که پس از قاعده‌مند شدن، اکثر کتب را با این خط می‌نوشتند و به نوعی ناسخ خط‌های دیگر است.
به این خط «بدیع» و «منسوب» نیز گفته‌اند.
بدیع به معنی نو و تازه و منسوب به معنی دارای تناسب و هماهنگی در اجزا.
به علاوه به دلیل اینکه از سده چهارم تا کنون در کتابت آثار دینی و به ویژه قرآن کریم از این خط استفاده می‌شود به آن خط «قرآنی» نیز می‌گویند.
اواخر قرن سوم و آغاز قرن چهارم هجری قمری را دوران ترقی و اوج زیبایی خط نسخ دانسته‌اند.
چرا که این خط تا پیش از آن تاریخ، نتوانسته بود قالب حقیقی خود را پیدا کند.
نسخ در دوران وزارت ابن مقله و توسط او، تحت تاثیر شیوه محقق و ثلث قاعده‌مند شد.
سرانجام ابن بواب و یاقوت مستعصمی، این نوع خوشنویسی را به کمال خود رساندند.
این خط در ایران تا قبل از قرن یازده و دوازده هجری قمری به شیوه عربی و عثمانی مایل به ثلث و محقق نوشته می‌شد.
«احمد نیریزی» آن را به شیوه‌ای خاص که گویی از خط نستعلیق چاشنی یافته درآورد و خطاطان ایران تاکنون از این شیوه پیروی کرده‌اند.
قط قلم در شیوه‌ی قدیم یا عربی (یاقوتی) محرّف و در شیوه‌ی جدید یا ایرانی (نستعلیق) بین مستوی و محرّف است.
خط نسخ خواناترین خطوط اسلامی‌ست. به همین جهت در طول تاریخ عهده‌دار انتقال اطلاعات بوده و مهمترین نقش را در کتابت نسخه‌های خطی داشته است.
نسخ بیش از همه خطوط استعمال داشته و به خدمت قرآن کریم و صنعت چاپ گرفته شده است.
برخی از مهمترین ویژگی‌های خط نسخ عبارت‌اند از:
تعادل میان سطح و دور، کرسی بندی، اتصال حروف به یکدیگر، زاویه قلم‌گذاری، تناسب میان فضای مثبت و منفی و تناسب میان حروف هم‌سان.
رعایت تناسب میان حروف سبب توازن و یکپارچگی و به دنبال آن سادگی و وضوح این خط شده است.
پایان پیام
نویسنده: آرزو قدوسی
