ملی و راه های نرفته اش و روایت مردسالاری به سبک مدرن
به گزارش گلونی تهمینه میلانی از آن دسته فیلمسازان خانمی است که مرجع اکثر آثارش، فرهنگ نانوشته تبعیضجنسیتی در جامعه است.
از فیلم دو زن در دهه هفتاد تا ملی و راه های نرفتهاش در دهه نود، همه و همه از دغدغه و تلاش این کارگردان و نویسنده زن برای بهبود جایگاه همجنسان خود در فرهنگ ایرانی حکایت میکنند.
ملی و راههای نرفتهاش که آخرین کار میلانی محسوب میشود، محصول سال ۱۳۹۵ است که کارگردانی و نویسندگیاش نیز به عهده خود او بوده است.
ملیحه (ماهور الوند) شخصیت اصلی این فیلم دختری جوان و خوشچهره است که در خانوادهای مردسالار زندگی میکند و این نوع جو و فضای خانه سبب میشود تا خیلی زود دل به کسی ببندد و بدون شناخت وارد زندگی جدیدی بشود که صدها پله از زندگی در خانه پدری برایش دشوارتر است.
میلانی در این فیلم سعی بر نشان دادن وجود تعصبات بیجا در برهه کنونی جامعه داشته است و اینکه هنوز هم خانوادههایی با ظواهر امروزی وجود دارند که عنان سرنوشت زن و دختر را در دست مردان خانواده بدانند.
ملی و راه های نرفته اش به طور کلی به موضوعاتی از قبیل خیانت، تعصبات بیجا و فرهنگ مردسالارانه میپردازد و در خلال داستان چگونگی شکلگیری شخصیتهایی با چنین رذائل اخلاقی را برای مخاطب به تصویر میکشد.
سیامک (میلاد کیمرام) یکی از چنین شخصیتهایی است که پس از ازدواج با ملیحه روی واقعی خود را نشان میدهد و به دلیل نهادینه شدن رفتارهای زنستیزانه در وجودش از دوران کودکی، با ورود ملیحه به زندگیاش کمکم تمام زخمهای کودکیاش سر باز میکنند و بر سر او خالی میشوند.
در واقع فیلم صرفاً در پی نمایش کوته خردیها و کمبینیهای جامعه نسبت به زنان نبوده است بلکه در کنار به تصویر کشیدن این معلول، درصدد کشف علت نیز بوده است و به گونهای خیلی واضح به مخاطب عام نشان داده است که نوع تربیت و فرهنگ حاکم بر یک خانواده تا درصد بالایی توفیق یا عدم توفیق زندگی کودکان آن خانواده در آینده را تضمین خواهد کرد.
ملی و راه های نرفته اش راههای نرفته یک زن را برای حفظ شوهر و زندگیاش به تصویر میکشد که با وجود مفهوم و محتوای درست و کارآمدش در جاهایی نیز موفق نبوده است.
مثلاً در برخی از شخصیتها و بیان صحنهها به شدت اغراق شده است به طوری که این میزان بزرگنمایی از میزان واقعیت قصه کم میکند.
مثلاً نوع رفتار برادر ملیحه با او به رفتار مردان با زنان دهههای شصت و هفتاد بیشتر شبیه است تا دهه نود و یا در سادگی شخصیت ملیحه به قدری اغراق شده است که باور آن برای مخاطب کمی سخت به نظر میرسد.
در کل این فیلم نسبت به ساختههای قبلی تهمینه میلانی قدمی به جلو نبوده است و در مقایسه با دیگر آثار او و سال تولید آن، این فیلم با کمی افت نیز همراه بوده است.
پایان پیام
نویسنده: هانیه شریعتی