فن کتاب سازی و نقاشی دوره صفوی و آثار ماندگار این دوران
به گزارش گلونی دوره زمامداری خاندان صفوی از هر حیث به خصوص هنر و معماری قابل توجه است.
این خاندان شاهی برجسته وارث سنت‌های دربار تیموریان هرات در خراسان بودند و مانند شاهرخ فرمانروای تیموری و پسرش بایسنقر (حامی مکتب هرات که نقاشی به نام بهزاد نماینده آن بود) مشتاق هنر و حامی کتابسازی به شمار می‌آیند.
پنج سال پس از بایسنقر و بعد از حمله ازبک‌ها به هرات شاه اسماعیل صفوی سپاه ازبک را در جنگ مرو شکست داد و خراسان را به امپراتوری قدرتمند صفوی اضافه کرد.
او هرات را به عنوان دومین شهر امپراتوری و اقامتگاه جانشین خود انتخاب کرد. نخستین شاه این امپراتوری سنت‌های هنری هرات را که به آتن ایران معروف بود، به ارث برد و بلافاصله بهزاد نقاش را به تبریز برد.
در تبریز بهزاد را به سرپرستی گروهی از هنرمندان گماشت. از علاقه شاه اسماعیل به بهزاد همین بس که در طی جنگ چالدران آنقدر نگران سلامتی و جان بهزاد بود که او و شاه محمود، خوش‌نویس محبوبش را در غاری پنهان کرد.
بهزاد توانست به مدیریت کتابخانه سلطنتی صفویان نائل شود و حکم انتصاب بهزاد هم به قلم دوست مورخ او، مولف کتاب حبیب السیر، غیاث‌الدین خواندمیر در تاریخ ثبت شده است.
در دوران صفوی کتابخانه کارگاهی بود که هنرمندان فن کتاب سازی و نقاشی در آن به تذهیب، خوش‌نویسی، تصویر‌نگاری و صحافی مشغول بودند و زیر نظر شاه به تهیه نسخ بسیار زیبایی می‌پرداختند.
مجموعه این هنرها که فن کتابسازی را تشکیل می‌دادند، در دوره شاه تهماسب به اوج رسیدند. شاه تهماسب پسر اسماعیل اول نه تنها خود حامی هنر بود، بلکه ساعات زیادی را صرف آموختن نقاشی می‌کرد و در تذهیب هم سررشته داشت و بسیاری از هنرمندان نامی آن روزگار دوستان صمیمی او بودند.
تهماسب در عین قریحه خوشی که در هنر داشت بسیار سخت‌گیر هم بود و آنگونه که بر کار خود وسواس و دقت نظر داشت، بر کار هنرمندانش نیز نظارت می‌کرد.
مثال‌زدنی‌ترین نوشته این دوران هم شاهنامه تهماسبی نام دارد که زیر نظر شاه اسماعیل برای پسرش، تهماسب نوشته شده و اکثر هنرمندان بزرگ روزگار در خلق آن سهیم بودند.
با دوران صفویه بیشتر آشنا شوید
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
خرید از سایت‌های معتبر با کد تخفیف گلونی
کلیک کنید
