پناهجویان افغانستانی و نیروهای مرزبانی ایران قربانی وضعیت مرز هستند

در ۱۴ مهر ۱۴۰۰ 0

به گزارش گلونی در لایو یکشنبه ۱۱ مهرماه محمدحسین جعفریان گفتگویی با بهنام کریمیان، دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران که همراه با گروه‌های جهادی در مرز میلک بوده و به مهاجرین خدمت‌رسانی کرده‌اند، انجام داد.

در بخشی از این گفتگو، بهنام کریمیان بیان کرد:

از زمان تصرف کابل سیل پناهجویان افغانستانی به مرز میلک که در جوار ولایت نیمروز قرار دارد، افزایش پیدا کرد، به طوری که در روزهای اول جمعیت شش هفت هزار نفری مهاجر و پناه‌جو را شاهد بودیم. بعد از آن تعداد پناه‌جوها به دو سه هزار نفر کاسته شد، ولی در یکی دو روز اخیر مجددا به‌خاطر فشار طالبان به مردم تعداد پناه‌جوها افزایش پیدا کرده است.

بخش زیادی از پناه‌جوها به‌خاطر فقر و بیکاری و اوضاع نابه‌سامان افغانستان به مرز می‌آیند، اما بخشی دیگر مانند کارمندان دولت سابق یا نیروهای بلندمرتبه ارتش و پلیس به‌خاطر حفظ جان قصد ترک افغانستان را دارند. دسته سوم هم افرادی هستند که از سوی طالبان کوچ اجباری داده شده و عموما از دایکندی هستند. به صورت رسمی به آنها نامه زده و گفته شده که باید روستایشان را ترک کنند و در غیر این صورت خون‌شان پای خودشان است. این دسته از افراد مأمنی جز ایران نداشته‌اند.

در مرز دیوار چهار پنج متری وجود دارد، اما به‌خاطر بادهای شرق به غربی که می‌وزد، در سمت افغانستان دیوار، تپه‌های رملی شکل گرفته و ارتفاع دیوار به یک متر کاهش پیدا کرده و عبور از دیوار کار سختی نیست. بیش از ۹۵ درصد افراد عبورکرده از دیوار از سوی نیروهای مرزبانی ایران دستگیر شده و ردمرز می‌شوند.

سربازهای مرزبانی ایران جوان‌هایی ۱۸ تا ۲۰ ساله هستند و هرشب باید بیداری بکشند و کمین کنند تا افراد عبورکرده از مرز را دستگیر کنند و به نوعی پناه‌جوهای افغانستانی را منشأ رنج خود می‌بینند. از سوی دیگر تعداد نیروهای مرزبانی کم است و یک سرباز باید مسئولیت سنگین چهل پنجاه پناه‌جو را به عهده بگیرد و حواسش به آنها باشد. به همین خاطر پناه‌جوها از رفتارهای نیروهای مرزبانی ایران گله‌مند هستند.

برخورد نیروهای مرزبانی ما با پناه‌جوهای افغانستانی و نحوه ردمرز شدن آنها در حافظه تاریخی مردم این کشور باقی می‌ماند. نیروهای مرزبانی باید توجیه شوند تا مواجه درستی با مهاجرین افغانستانی داشته باشند.

پناهجویان افغانستانی و نیروهای مرزبانی ایران

نماشای گلونی را دنبال کنید

قرارگاهی با نام «انقلاب بدون مرز» با حمایت مالی و قانونی خیریه «جهت» در مرز میلک فعال است و آب و غذا و برخی خدمات بهداشتی و پزشکی اولیه به پناه‌جوها می‌دهد و نوعی دل‌جویی هم از پناه‌جوها به عمل می‌آورد. این افراد در اوج ناامیدی هستند و آخرین امیدشان هم از دست رفته و حضور نیروهای جهادی که به صورت خودجوش در مرز فعالیت می‌کنند، تأثیر بسیار خوبی روی پناه‌جوها دارد.

خواسته اصلی ما احداث کمپ موقت پناه‌جویی‌ست که هم از منظر اخلاقی و هم از منظر منافع ملی احداث آن ضروری به شمار می‌رود. همه افرادی که به مرز می‌آیند، از سر فقر و بیکاری نبوده و خیلی از آنها صاحبان سرمایه هستند یا مهارت و تخصص دارند و سابقا در دولت افغانستان سمت‌های بالایی داشته‌اند. متأسفانه ما با همه آنها یک رفتار کرده و همه را ردمرز می‌کنیم. در صورت احداث کمپ پناه‌جویی در مرز، امکان غربال‌گری و گزینش هم فراهم می‌شود. خیلی از افراد می‌گفتند اوراق هویتی دارند، ولی در ایران است و اگر یکی دو روز به آنها مهلت داده شود، برایشان فرستاده می‌شود، ولی در حالت فعلی امکانش نیست. در صورت احداث کمپ پناه‌جویی امکان بررسی اوراق هویتی این افراد وجود دارد.

در صورت احداث کمپ پناه‌جویی هم ایرانی‌هایی که می‌خواهند به نوعی به مردم افغانستان کمک برسانند، هم افغانستانی‌های ساکن ایران و هم سازمان‌های بین‌المللی می‌توانند به کمک پناه‌جوهای افغانستانی بیایند. تأسیس کمپ پناه‌جویی باید یک مطالبه عمومی شود.

مرز جای استقبال است و نه بدرقه. باید کمپی در نظر گرفت و غربال‌گری کرد و افرادی را که عبور از مرز و پناهنده شدن به ایران شامل حال‌شان نمی‌شود، در آنجا بدرقه کرد. بدرقه کردن در خود مرز شایسته نیست.

ما افرادی را می‌دیدیم که هم از اندام و هم از مدارک‌شان مشخص بود که کماندو بوده و علیه طالبان جنگیده و به‌خاطر دستور فرماندهان‌شان مجبور به تسلیم و تحویل سلاح‌هایشان شده بودند. ریش‌سفیدهایشان به آنها گفته بودند امان‌نامه طالبان برایشان فایده‌ای ندارد و بهتر است به ایران بروند و هنگامی که جبهه دوم مقاومت شکل گرفت، به افغانستان برگردند. خودشان می‌گفتند ما مدتی اینجا می‌مانیم تا موقعیت مناسب شکل گیرد و دوباره به مقاومت بپیوندیم.

برخی از پناه‌جوها چندبار از دیوار مرزی رد شده و دوباره ردمرز شده بودند. در آن طرف مرز هم نیروهای طالبان برخورد بدی با این پناه‌جوهای ردمرز‌شده دارند و آنها را مورد ضرب‌وشتم قرار می‌دهند.

صوت لایو یکشنبه ۱۱ مهرماه