ادعای ارتباط سیزده به در با عید پوریم

به گزارش گلونی دکتر کامران کشیری درباره ادعای ارتباط سیزده به در با عید پوریم در صفحه اینستاگرام گروه چهرداد نوشت:

به تازگی ادعای جدید و پوچ دیگری نیز مطرح شده که در آن برخی افراد، رفتن ایرانیان به بیرون از خانه‌های خود در روز سیزدهم فروردین را بازمانده عید پوریم دانسته‌اند.

مروجین این ادعا می‌گویند که بر اساس داستان «استر» یهودیان در روز عید پوریم، ایرانیان را کشتار کردند و تنها عده‌ای اندک باقی ماندند.

علت را نیز اینگونه عنوان کردند که چون در همان روز به طبیعت و کوه و بیابان گریخته بودند، جان سالم به در بردند!

پوچی و بی‌معنایی این ادعا به حدی است که در تصور نمی‌گنجد. افراد مدعی، مطالب مربوط به کتاب استر را کاملا تغییر داده و روایتی جعلی از خودشان اختراع کرده‌اند.

شرح و بررسی کتاب استر در حوصله این پست نیست، اما به اختصار در توضیح باید به نکات زیر اشاره کنیم:

۱- اولا داستان استر یک روایت کاملا تاریخی نیست و عناصر تخیلی زیادی در آن وجود دارند و بیشتر یک «رمان تاریخی» است.

۲- دوم اینکه روز عید پوریم با سیزدهم فروردین مطابق نیست. زیرا تقویم ایران باستان، خورشیدی اما تقویم عبری یهودیان یک تقویم شمسی-قمری یا اصطلاحا «لونی-سولار» lunisolar است و این دو با یکدیگر تطابق ندارند.

– مطابق تقویم عبری، روز پوریم برابر است با چهاردهم ماه «آدار».

برای مثال برای سال گذشته میلادی یعنی ۲۰۲۱، تاریخ برگزاری پوریم هنگام تطبیق دادن با تاریخ میلادی جمعه ۲۶ فوریه بوده و برای سال ۲۰۲۲، این تاریخ پنجشنبه ۱۷ مارس است.

– نکته دیگر این است که اساسا کتاب استر شرح دشمنی فردی به نام «هامان» از تبار«آگاگ» Haman the Agagite با بنی‌اسرائیل است.

آگاگ Agag شخصیتی است در کتاب مقدس و در سرزمین فلسطین که از دشمنان یهودیان است. کینه‌ هامان به استر در این داستان در قالب یک کینه قومیتی تصویر شده، یعنی کین‌های بین خاندان آگاگ با بنی اسرائیل.

نه هامان ایرانی است و نه استر.

در این داستان هامان می‌خواهد با گرفتن فرمان قتل یهودیان از شاه، انتقام نیای خود آگاگ را از یهودیان بگیرد که در نهایت ناموفق است و برعکس، خود و طرفدارانش توسط یهودیان کشته می‌شوند.

همانطور که می‌بینید، در روایت کتاب استر هیچ سخنی از «کشتار ایرانیان» نیست بلکه یهودیان دشمنان خودشان یعنی هامان و خاندانش و طرفداران او که همگی از نسل آگاگ بودند را می‌کشند.

پس در یک جمع‌بندی نهایی در پاسخ به این ادعای بی‌اساس باید گفت:

– کتاب استر یک رمان تاریخی است نه یک روایت موثق تاریخی. عناصر تاریخی در کتاب استر با روایت‌های تخیلی درهم آمیخته‌اند.

– هسته اصلی روایت کتاب استر دشمنی هامان از تبار آگاگ با بنی اسرائیل است، یعنی کینه بین دو قوم در سرزمین فلسطین

– عید پوریم روایت پیروزی بنی اسرائیل بر دشمن‌شان یعنی هامان و خاندان اوست.

– یهودیان در کتاب استر، کسی از ایرانیان را نمی‌کشند.

– تاریخ برگزاری پوریم ارتباط و تقارنی با سیزدهم فروردین ماه ندارد.