وضعیت یهودیان در دوران هخامنشی، اشکانی و ساسانی

وضعیت یهودیان در دوران هخامنشی، اشکانی و ساسانی

توضیح عکس: آرامگاه استر و مردخای در همدان

به گزارش گلونی می‌دانیم که در دوران امپراتوری هخامنشی و ورود کوروش به عرصه تاریخ که دانیال نبی آن را وعده داده بود، قوم یهود آزادی خود را بازیافت.

این یهودیان آزادشده توانستند به اورشلیم بازگشته و معبد را بازسازی کنند و در وجوه مختلف حکومتی با شاهنشاهی هخامنشی دست به همکاری بزنند.

این همکاری در دوران اشکانیان نیز ادامه داشت. هرچند درباره اوضاع دینی در دوران اولیه اشکانی تا زمان بلاش اول اطلاعات چندانی نداریم و به احتمال زیاد این دوران همراه با تسامح و تساهل بوده است. بلاش اول را اما می‌توانیم زرتشتی بنامیم و بنابر روایتی او بود که دستور داد، اوستا را گردآوری کنند.

در بررسی رابطه شاهنشاهان اشکانی با یهودیان اما می‌توانیم به نام اُرُد دوم اشاره کنیم که یهودی‌های فلسطین را در قیامشان علیه امپراتوری روم یاری داد.

 همچنین زمانی را می‌بینیم که ترایانوس (تراژان)، امپراتور روم، به تیسفون حمله کرده است و همزمان با آن یهودیان بین‌النهرین، قبرس و مصر دست به قیام می‌زنند تا به امپراتوری اشکانی کمک کرده باشند.

در این واقعه هم شاهد همکاری ایرانیان و یهودیان هستیم و می‌توان گفت در دوران شاهنشاهان اشکانی یهودیت در بین‌النهرین و خصوصا بابل رواج پیدا کرد.

مجموعه سیاست‌های دوران اشکانی باعث شد تا یهودیان معتقد باشند، هرگاه سواری ایرانی بار دیگر اسبش را در گورستانی در فلسطین ببندد، مسیحا خواهد آمد.

در زمان امپراتوری ساسانی هم از وضعیت یهودیان، می‌توان مواقعی را نام ببریم که یهودیان از آزادی برخوردار بودند. به عنوان مثال، خوش‌رفتاری‌های یزدگرد اول با این گروه دینی باعث شده بود تا روحانیان مزدیسنی او را بزه‌گر بنامند.

در مقابل، روایاتی وجود دارد که از آزار زرتشتیان به دست یهودیان در دوران یزدگرد دوم و پیروز گفته‌اند. این روایت‌ها/ شایعه‌ها سبب شدند تا تعدادی از یهودیان به قتل برسند.

کتاب دینکرد؛ یک متن پهلوی براساس کتاب مقدس زرتشتیان

پایان پیام

نویسنده: کیمیا قنبری

ایرانی‌ها چه دغدغه‌هایی دارند؟
اینجا را ببینید