فصل پنجم کاوش باستان شناسی در محوطه ویرانشهر
کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطه ویرانشهر استان خراسان شمالی به دنبال انعقاد تفاهم‌ناه همکاری مابین پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و موزه لوور پاریس به سرپرستی میثم لباف خانیکی و روکو رانته از سال ۱۳۹۸ آغاز و طی پنج فصل مطالعات و کاوش‌های باستان شناسی نتایج قابل توجهی درباره آثار معماری این محوطه حاصل شده است.
به گزارش گلونی به نقل از میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، میثم لباف خانیکی با اعلام این خبر گفت: «محوطه تاریخی ویرانشهر که در ۳ کیلومتری غرب شهر تیتکانلو و در جنوب شرق استان خراسان شمالی قرار گرفته است برای اولین بار در سال ۱۳۵۵ و در جریان بررسی باستان‌شناسی دره اترک به سرپرستی ربرتا ونکو ریچاردی از دانشگاه تورین ایتالیا شناسایی و معرفی شد.»
او افزود: «محوطه ویرانشهر به وسعت ۱۴ هکتار با دیواری دفاعی محصور می‌شده و در گوشه شمالی آن بخش محصور دیگری قرار داشته که احتمالاً به عنوان ارگ، مقر حاکمان این سکونتگاه را تشکیل می‌داده است.»
این باستان‌شناس تصریح کرد: «بر اساس بررسی بقایای معماری و شواهد سطحی، برج‌هایی به فواصل متوالی در طول دیوار تعبیه شده بود و سازه‌های معماری خرد و کلان در داخل محوطه برپا بوده‌اند که امروزه به صورت تپه ماهورهای نامنظم در پهنه محوطه قابل مشاهده هستند.»
سرپرت هیئت باستان‌شناسی اظهار کرد: «در حالی‌که گمانه‌زنی سال‌های گذشته به شناسایی دقیق ساختار دروازه منجر شد، کاوش سال‌جاری به شناخت بنای مدفون در تپه‌ای اختصاص یافت که زمانی با دیوارهایی خشتی به پهنای ۳ متر در ناحیه جنوبی این محوطه بر پا بوده است.»
لباف خانیکی گفت: «کاوش‌های فصل پنجم نشان داد که بقایای معماری موجود در تپه ویرانشهر متشکل از بنایی با یک ایوان عریض به پهنای ۱۲ متر و فضای راست گوشه وسیعی در پشت آن است که توسط یک دالان در بر گرفته می‌شود.»
او خاطرنشان کرد: «این پلان که الگوی مشخصی را در معماری دوره سلوکی و اشکانی، از خوارزم و ماوراالنهر تا فلات ایران و بین النهرین نشان می‌دهد، پیش از این در مجموعه‌های معماری با کاربری مذهبی یا اشرافی شناسایی شده است.»
این باستان‌شناس افزود: «علاوه بر پلان شاخص بنای نویافته در ویرانشهر، مصالح و شیوه معماری و نیز ویژگی‌های قطعه سفال‌های یافت شده، حاکی از آن است که محوطه ویرانشهر احتمالاً در دوره اشکانی تأسیس شده و تا اواسط دوره ساسانی مسکون بوده است.»
سرپرست هیئت باستان‌شناسی اظهار کرد: «همزمان با کاوش باستان‌شناسی، با حمایت اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خراسان شمالی، عملیات مرمت و خواناسازی دروازه غربی محوطه ویرانشهر آغاز شده و گام‌های اولیه برای تبدیل این محوطه مهم به یک سایت‌موزه برداشته شده است.»
لباف خانیکی در پایان گفت: «انتظار می‌رود با ادامه مطالعات باستان‌شناسی طی سال‌های آتی بنای مدفون در تپه ویرانشهر به طور کامل شناسایی و خاکبرداری شده و برای بازدید پژوهشگران و عموم گردشگران مهیا شود.»
ثبت درخت چنار کهنسال روستای قلعه بالا سمنان در فهرست میراث طبیعی ملی
پایان پیام
