چهاردهم بهمن‌ماه سالروز درگذشت عباس زریاب خویی
چهاردهم بهمن‌ماه سالروز درگذشت عباس زریاب خویی
توضیح عکس: دکتر عباس زریاب خویی به همراه دکتر باستانی پاریزی و ایرج افشار
به گزارش گلونی در کانال بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار به مناسبت چهاردهم بهمن‌ماه سالروز درگذشت عباس زریاب خویی آمده است:
اگر زبانی در نتیجه یک حادثه عظیم تاریخی و در نتیجه یک شکست تاریخی، که آن هم معلول قوانین طبیعت و تاریخ و برحسب جریان سنت‌الله بوده است، با زبان قوم غالب پیوند خورده است و بنا به قاعده جذب و دفع آنچه را ملایم با خود یافته جذب کرده و آنچه را ناملایم یافته دفع کرده است و درنتیجه زبانی با فرهنگی غنی‌تر و استعداداتی برتر از گذشته و حتی برتر از فرهنگ قوم غالب به وجود آورده است، سعی در بازگرداندن این زبان به حالت نخستین کوششی است بی‌ثمر و برخلاف سیر طبیعی اشیاء است و حرکتی است برای بازگرداندن عقربه زمان به عقب.
وجدان عام مردم در زبان، داوری قاطع و آگاه است. اگر بعضی از فضل‌فروشان خواسته‌اند هر لغتی را که در زبان قوم غالب بوده است داخل در زبان خود کنند، وجدان جامعه آن لغات بیگانه ناملایم را در همان کتاب‌های فضل‌فروشان محصور و محدود کرده است و اجازه نداده است که به حریم زبان فصیح و شیوا راه یابند. کیمیای سعادت و گلستان و سیاست‌نامه و قابوس‌نامه را پذیرفته است و وصّاف و دره نادره را طرد کرده است.
پس آنچه در برابر سیل عظیم و توده انبوه مفاهیم و اصطلاحات جدید بیگانه باید بکنیم این است که از همین زبان تحوّل‌یافته و متداول و مفهوم خودمان مدد بگیریم؛ زیرا فقط در این صورت است که غرض اصلی زبان یعنی تفهیم و تفهم را رعایت کرده‌ایم و به دانش‌آموزان و دانشجویان خود کمک کرده‌ایم تا در برابر این‌همه لغات بیگانه سرگشته و دهشت‌زده نشوند. زبانی که ما امروز بدان تکلّم می‌کنیم بسیار غنی است و متفکران و نویسندگان و شعرای ما در گذشته و حال آن را پربارتر ساخته‌اند و می‌سازند و ما با اندکی توجه و دوری از تعصبات شدید می‌توانیم لغاتی بسازیم که شنوندگان به محض شنیدن، حداقل تصوّری مبهم از معنی آن داشته باشند و لغت جدید مانند معادل خارجی‌اش عجیب و نامأنوس جلوه نکند.
«نظریاتی دربارۀ وضع لغات علمی و فرهنگی»، عباس زریاب خویی
منبع: ای زبان پارسی…، به کوشش دکتر میلاد عظیمی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۲، ج ۲، ص ۱۰۶۳
پایان پیام
کد خبر : 282469 ساعت خبر : 12:23 ب.ظ