روابط ایران با فرانسه و انگلستان در ابتدای سلطنت قاجار
به گزارش گلونی یکی از اتفاقات مهم در تاریخ اروپا سربرآوردن ناپلئون بناپارت است. ناپلئون بعد از انقلاب کبیر در سال ۱۷۸۹ میلادی توانست فرانسه را از خطر تجزیه رهانده و اندکی بعد به جهان‌گیری و کشورگشایی بپردازد و چنان در کار خویش با موفقیت پیش برود که معادلات سیاسی اروپا را تحت تاثیر قرار بدهد.
لشکرکشی‌های ناپلئون دو اثر مهم برجای گذاشتند؛ نخست نشر افکار انقلابی و دوم همین بر هم خوردن موازنه قدرت در اروپا.
در این بین انگلستان که خود حکومتی مشروطه داشت، از اثر نخست زیانی نمی‌دید. اما پیشرفت فرانسه کاملا برخلاف نفع این کشور بود. به همین دلیل، با اینکه بسیاری از ملت‌ها در مقابل فرانسه سر تسلیم فرودآوردند، انگلستان به مقاومت خود ادامه داد و حتی توانست در جنگ‌های دریایی نیروی فرانسه را نابود کند.
ناپلئون نیز برای اینکه نیروی دریایی این کشور را از اروپا دور کند، تصمیم گرفت به کمک عثمانی و از راه ایران به هند که مستعمره انگلستان بود حمله کرده تا این کشور نیروهای خود را در هندوستان متمرکز کند و در این حین فرانسه به کمک اسپانیا و هلند بتواند به جزایر بریتانیا حمله ببرد.
اما این نقشه مقدماتی داشت و فرانسه در ابتدا باید نظر مساعد عثمانی و ایران را به خود جلب می‌کرد. این اقدام ناپلئون موجب افزایش رقابت فرانسه و انگلستان در ایران شد و در این زمان دربار فتحعلی‌شاه قاجار محل مذاکره و کشمکش میان سفیران و فرستادگان این دو کشور بود و از طرفی چون دولت ایران قصد داشت تا سپاه روس را از سرحدات فقفاز دور کند، به پیشنهادات هر دو دولت روی خوش نشان می‌داد.
این دو دولت برای کمک به ایران به تعهدنامه‌هایی تن دادند که در ادامه چون فرانسه با روسیه وارد روابط سیاسی شد، از ادامه این تعهدات شانه خالی کرد و انگلستان نیز چون صحنه را از رقبا خالی دید، برای اجرای پیمان خود دلیلی نداشت.
در نتیجه در آغاز سلطنت قاجار روابط ایران با دو دولت فرانسه و انگلستان جز ضرر نتیجه‌ای برای ایران نداشت.
نسب ایل قاجار در طول زمان- قسمت اول
نسب ایل قاجار در طول زمان؛ قسمت دوم
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
