روابط ایران و فرانسه؛ ایران به مثابه زمین بازی
قرارداد فینکنشتاین در ۱۸۰۷ میلادی بین دو دولت ایران و فرانسه به امضا رسید. این قرارداد ظاهرا خواستههای فتحعلی شاه را که درگیر جنگ با روسیه بود، تامین میکرد. اما در واقع مواد آن به نفع ناپلئون بود تا در هر زمان که اراده کرد، از تعهدات خود شانه خالی کرده و بندهای آن را بر اساس نیاز زمان مصادره به مطلوب کند.
هرچند تعهد فرانسه نسبت به «تدارک توپ و تفنگ و صاحب منصب و عمله برای ایران به قدر لزوم» نکته مثبتی به نظر میرسید و فتحعلی شاه نیز بیش از هرچیزی به ابزارآلات جنگی نیاز داشت اما نفع فرانسه در این قرارداد جای شک و شبههای نداشت.
روابط ایران و فرانسه
بعد از امضای قراداد مقدمات ماموریت هئیت نظامی در ایران فراهم شد و ناپلئون سعی داشت تا هرچه زودتر از نفوذ انگلیس در دربار قاجار جلوگیری کند و همین باعث شد تا در امر فرستادن این هیئت نظامی به ریاست گاردان عجله داشته باشد.
در مجموع میتوان دریافت غرض از فرستادن گاردان به ایران ابراز دشمنی فرانسه با روسیه و انگلستان بوده است. فرانسه مخالف تسلط روسیه بر گرجستان بود. چراکه تسلط بر گرجستان به معنای نزدیکتر شدن روسیه و عثمانی و روابط آنها بود و فرانسه این را تهدیدی علیه خود میدانست.
به همین دلیل نیاز بود تا ایران تا جای ممکن بر مواضع خود در گرجستان پافشاری کند.
علاوه بر این، تحت فشار قرار دادن انگلستان با حمله کردن به هند نیز در دستور کار فرانسه قرار داشت. از این جهت هم نیاز بود تا سپاه ایران تقویت شده و یک خط سوقالجیشی از کنار دریای سیاه تا معابر شرقی فلات ایران کشیده شود.
برای رسیدن به همین اهداف بود که ناپلئون علاوه بر فرستادن افسرانی برای تعلیم سپاه ایران و تهیه مهمات جنگی تعدادی مهندس نیز برای نقشهبرداری راهها به ایران فرستاد و در نهایت میتوانیم بگوییم این گروه اعزامی تشکیل میشد از؛ افسران نظامی، مهندسان، پزشکان، کارگران فنی، متخصصین توپریزی و توپچی.
این در حالی است که تمامی هزینههای این گروه از ابتدا به آخر بر عهده فتحعلی شاه بود.
نسب ایل قاجار در طول زمان- قسمت اول
نسب ایل قاجار در طول زمان؛ قسمت دوم
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری