پازیریک؛ قدیمی‌ترین فرش پشمی جهان
به گزارش گلونی زمانی که در ۱۹۲۹ میلادی باستان‌شناسان روس کاوش خویش را در پازیریک سیبری در ۸۰ کیلومتری مرز مغولستان در میان کوه‌های آلتای آغاز کردند، در حفاری‌های خود پنج گور سلطنتی از قبایل سکایی را یافتند که در کنار جسد مومیایی‌شده، سرشار از وسیله نیز بود.
باستان‌شناسان اعتقاد دارند این گورها حدود سال ۴۳۰ قبل از میلاد یعنی مصادف با سلطنت اردشیر اول هخامنشی ساخته شده‌اند. در نهایت در سال ۱۹۴۹ میلادی پنجمین و آخرین گور نیز کشف و فرش پازیریک ۲۵۰۰ ساله از آن در حالی بیرون کشیده شد که حدود ۹۰درصد آن سالم باقی مانده بود.
اینطور به نظر می‌رسد که کمی بعد از دفن جسد، دزدانی به گورها دستبرد زده و جواهرات داخل آن را ربوده‌اند. اما فرش و یک‌سری از وسایل دیگر را رها کرده‌اند. پس از چندی آب وارد گورها شده و در سرمای سیبری یخ زده است و به همین خاطر امروزه ما با فرش نسبتا سالمی روبه‌رو هستیم.
البته لازم به ذکر است که برخی پازیریک را به علت نوع گره آن متعلق به ترک‌ها می‌دانند. عده‌ای دیگر آن را به اقوام صحراگرد سکایی نسب داده و برخی معتقدند که پازیریک این قدیمی‌ترین فرش پشمی جهان ایرانی است.
چرا که نقش‌های بافته‌شده بر روی آن نشانگر یک زندگی و تمدن مبتنی بر شهرنشینی است و نه زندگی کوچندگان صحراگرد.
کما اینکه عده‌ای بیان می‌کنند، نقش حیوانات روی فرش برعکس هنر سکایی که حیوانات را درهم تنیده به تصویر می‌کشد، طبیعی و آرام تصویر شده است و نقوش روی آن شباهت زیادی به نقوش حاضر در تخت جمشید دارد و می‌گویند که بافنده پازیریک احتمالا نمونه‌ای از آن را در پارسه، در قلب امپراتوری هخامنشی دیده است.
این فرش ۱۸۳ در ۲۰۰ سانتی متر در سده های پنجم و چهارم قبل از میلاد بافته شده و اکنون در موزه ارمیتاژ سن‌پترزبورگ نگهداری می‌شود.
همچنین بخوانید:
قالی پازیریک و تاریخ فرش ایران در سخنان تورج ژوله
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
