سیزده به در؛ روزی فرخنده یا نحس؟
روز سیزدهم فروردین، معروف به سیزده به در از جشن‌های نوروزی است که پس از آن مجموعه جشن‌های مربوط به نوروز به پایان می‌رسد. این روز بعد از انقلاب به روز طبیعت نام‌گذاری و از تعطیلات رسمی است.
به گزارش گلونی گفته‌اند که مردم در این روز برای بیرون راندن نحسی از خانه‌های خود بیرون رفته و روز خود را در طبیعت سپری می‌کنند. با این وجود، سند یا متنی تاریخی در دست نیست تا ثابت کند که ایرانیان در گذشته نیز چنین دیدگاهی نسبت به سیزده به در داشته‌اند.
متون گذشته نه تنها به نحسی سیزده اشاره‌ای نکرده‌اند و تنها در یک یا دو سده اخیر است که بحث نحس بودن عدد سیزده مطرح شده است، بلکه این روز را روز فرخنده‌ای می‌دانستند.
در آثارالباقیه ابوریحان بیرونی نیز در جدولی که سعد و نحس بودن روزها در آن درج شده، سیزدهم نوروز روز سعد به معنی فرخنده و نیکو آمده است.
هرچند که گفتنی است این عدد در بین بعضی از ادیان و فرهنگ‌ها بدشگون و بدیمن دانسته می‌شود. بعد از اسلام اما از آن‌جایی که سیزدهم ماه‌های قمری نحس دانسته شده‌اند، به اشتباه سیزدهم نوروز نیز روز نحسی به شمار آمده است.
گفته‌اند که ایرانیان باستان دوازده روز پس از آغاز سال نو به یاد دوازده ماه سال به جشن می‌پرداخته‌اند و روز سیزدهم که روز مبارکی بوده است، به دشت و دمن رفته و با شادی این جشن دوازده روزه را به پایان می‌بردند.
می‌دانیم که در گاه‌شماری ایرانی هر روز در ماه نام مخصوص به خود را دارد. سیزدهم هرماه نیز با نام تیر شناخته شده و به ایزد تیر یا به زبان اوستا تیشتریه تعلق دارد. در باور زرتشتی ایزد تیشتر، ایزد باران است و نزد ایرانیان نمادی است از رحمت.
در باورهای ایران باستان مقام بلند ایزد تیشتر را نمی‌توان انکار کرد. کمااینکه روز تیر از ماه تیر نیز جشنی بزرگ به نام جشن تیرگان برگزار می‌شده است.
با این اوصاف سیزدهم فروردین برای گذشتگان ما نیز روزی سرشار شادی و مبارک بوده و نیاکان ما هم این روز را در کنار خانواده و در دل طبیعت و البته با احترام به آن جشن می‌گرفتند.
نوروز؛ جشن مرگ یا باززایی و آفرینش؟
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
